مهریه

مهریه مالی است که قابلیت تملک داشته باشد و در عقد نکاح، مرد تعهد می کند که به زوجه بپردازد.

مطالبه مهریه از جمله دعاوی است که توسط زوجه بر حسب شرایط در اجراییات اداره ثبت یا دادگاه های عمومی خانواده مطرح می شود و شاما شرایط زیر است.

مهریه به هر میزانی قابل وصول می باشد ولی مطابق مقررات جدید اعمال ماده ۳ قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی و بازداشت مرد درخصوص مهریه صرفاً تا میزان ۱۱۰ عدد سکه بهار آزادی یا معادل آن میسر می باشد. اگر اموالی از زوج توقیف شود یا ایشان توانایی پرداخت داشته باشد بیش از ۱۱۰ سکه قابل وصول است. هرگاه زوجه در صدد وصول مهریه خود برآید می تواند با تقدیم دادخواست به همرا عقدنامه به دادگاه خانواده و یا درخواست از اداره اجرای ثبت اقدامات لازم را انجام دهد.

دعاوی مرتبط با مهریه موارد و شرایطی دارد که در ذیل به شرح توضیح داده می شود:

مطاله مهریه

مطالبه مهریه چگونه است؟

چگونه می توانم مهریه خود را مطالبه کنم؟

مطالبه مهریه از جمله دعاوی است که توسط زوجه بر حسب شرایط در اجراییات اداره ثبت یا دادگاه های عمومی خانواده مطرح می شود و شاما شرایط زیر است.

میزان مهریه

میزان مهریه چقدر است؟

در قانون و شرع برای مقدار مهریه محدودیتی وجود ندارد و همانطور که در ماده ۱۰۸۰ قانون مدنی قید شده تعیین مهریه با توافق طرفین است.

تفاوت مهریه عندالمطالبه با عندالاستطاعه

مهریه عندالمطالبه چیست؟

مهریه عندالاستطاعه چیست؟

هرگاه زن، مهریه خود را زمان عقد ازدواج به صورت عند المطالبه شرط کرده باشد؛ به محض وقوع عقد ازدواج، مالک نیمی از آن می‌ شود و با وقوع اولین عمل زناشویی نیز مالک نصف دیگر آن می شود. ولی چنانچه زن، مهریه خود را به صورت عند الاستطاعه شرط کرده باشد؛ فقط در صورت توانایی مالی مرد می تواند آن را مطالبه نمایند بنابراین توان مالی مرد را نیز باید به دادگاه اثبات نماید.

مهریه عندالمطالبه هر زمانی توسط زن قابل مطالبه است و ارتباطی با وضعیت مالی مرد ندارد ولی مطالبه مهریه عندالاستطاعه منوط است به توان مالی مرد به پرداخت مهریه.

تفاوت مهریه در عقد دایم و موقت (صیغه)

در نکاح موقت مهریه از شرایط صحت عقد است و باید به طور دقیق تعیین شود تا ازدواج به درستی واقع شده باشد و عدم تعیین و ذکر دقیق آن موجب باطل شدن نکاح موقت است؛ ولی در نکاح دایم عدم تعیین آن لطمه ای به صحت عقد وارد نمیکند.

تفاوت مهرالمثل با مهرالمسمی

اگر در زمان عقد طرفین بر سر مهریه توافق کنند و میزان آن را تعیین نمایند، مهرالمسمی به زن تعلق می گیرد. ولی چنانچه در زمان عقد تعیین نشده باشد و نزدیکی هم رخ داده باشد، مهرالمثل به زن تعلق می گیرد.

مهرالمثل بر اساس عرف محل و وضعیت خاص هر زن، از جمله تحصیلات، سن و شأن خانواده تعیین می شود. برخلاف مهرالمسمی که توسط طرفین و هنگام عقد تعیین می شود مهرالمثل توسط قاضی و بادر نظر گرفتن شرایط خاص زن تعیین می شود.

در شرایط زیر مهر المثل تعیین می شود:

  • مهریه در زمان عقد تعیین نشده باشد.
  • مهریه مبهم یا باطل باشد. (مثلا خلاف شرع باشد مثل مشروبات الکلی)
  • مهریه ارزش مالی نداشته باشد. ( مثلا هوا )
  • عقد به هر دلیلی باطل باشد اما زن از این موضوع آگاه نباشد .
  • نزدیکی رخ داده باشد.
  • مهریه تعیین نشده باشد و شوهر بعد از نزدیکی، زن را طلاق دهد.

حق حبس و مهریه

زن حق دارد تا دریافت کامل مهریه خود، از تمکین (انجام وظایف زناشویی) خودداری نمایند این حق در صورتی اعمال می شود که مهریه عندالمطالبه باشد.

مهریه در قبال گرفتن حق طلاق

چنانچه زن بخواهد بدون دلایل موجه قانونی از شوهر خود بدون رضایت او طلاق بگیرد، میتواند با بخشش تمام یا جزیی از مهریه خود در قبال گرفتن طلاق از همسر با او توافق کند. ولی در این خصوص هیچ قانونی وجود ندارد و شوهر نیز هیچ الزامی به دادن طلاق همسر خود در قبال بخشش مهریه ندارد.

طلاق غیابی و پرداخت مهریه

طلاق غیابی زن از شوهر خود، تأثیری بر گرفتن مهریه ندارد و حتی در صورت جداشدن غیابی نیز قابل مطالبه است.

 فوت شوهر و پرداخت مهریه

هنگام فوت شوهر و در صورتی که نزدیکی بین آنها واقع شده باشد زن مستحق دریافت تمام مهریه و در صورت عدم انجام نزدیکی، مستحق نیمی از آن است که از اموال میت، قابل مطالبه است و فوت شوهر موجب از بین رفتن حق مطالبه مهریه نمی شود.

به روز بودن نرخ مهریه

مطابق ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی: چنانچه مهریه وجه رایج باشد، متناسب با تغییر شاخص قیمت سالانه محاسبه می گردد. به این معنا که اگر مهریه پول باشد هر سال افزایش پیدا خواهد کرد.

برای محاسبه مبلغ مهریه خود به نرخ روز، از فرمول زیر استفاده می نماییم:

مبلغ مهریه درج شده در عقدنامه (عدد شاخصی که عقد در آن سال واقع شده تقسیم بر عدد شاخص سال جاری)

قانون ۱۱۰ سکه در مورد مهریه

در صورت مطالبه مهریه توسط زن و عدم پرداخت آن توسط شوهر، تنها به میزان ۱۱۰ سکه آن، ضمانت اجرای زندان دارد و در صورتیکه شوهر مالی به نام خود داشته باشد، زن میتواند با معرفی ان به دادگاه باقیمانده مهریه خود را وصول نماید.

کدام اموال شوهر قابل مطالبه به عنوان مهریه نیستند؟

طبق ماده ۲۴ قانون اجرای محکومیت های مالی موارد زیر جز مستثنیات دین به شمار رفته و قابل مطالبه به عنوان مهریه نیستند:

  • مسکن مورد استفاده شوهر و خانواده و افراد تحت تکفل او
  • اثاثیه ضروری زندگی
  • وسیله نقلیه مورد استفاده ی در شأن شوهر
  • کتاب ها و وسایل علمی و پژوهشی شخص
  • وسایل و ابزار امرار معاش کسبه و پیشه وران

شرایط پرداخت قسطی مهریه

چنانچه زن مهریه خود را به اجرا گذارد و از دادگاه صدور اجراییه بگیرد، مرد ظرف یکماه از صدور اجراییه می تواند دادخواست اعسار دهد در غیر اینصورت حکم جلب او صادر خواهد شد. در صورتی که مرد در این بازه زمانی دادخواست اعسار دهد و پذیرفته شود؛ مهریه قسط بندی می شود و چنانچه پرداخت دو یا سه قسط به عقب بیفتد، حکم جلب مرد صادر می شود.

مهریه ” دین ممتازه است” به چه معناست؟

مهریه زن، جزء دیون ممتاز است؛ به این معنا که بر سایر بدهی های شوهر اولویت دارد. برای مثال: چنانچه شوهر فوت نماید و یا ورشکست شود؛ ابتدا از اموال باقیمانده او مهریه زن پرداخت می شود و سپس بدهی سایر طلبکاران و وراث.

ازدواج مجدد زن هیچ تأثیری بر حق مطالبه مهریه او ندارد و او کماکان می تواند مهریه خود را در خواست و وصول نماید و اصطلاحا گفته می شود مهریه جزء دیون ممتازه به حساب می آید.

نحوه مطالبه مهریه

طبق بخشنامه ای که رییس قوه قضاییه صادر کرده است؛ شیوه ی مطالبه ی مهریه تغییر پیدا کرده. قبل از این بخش نامه زن، می توانست با مراجعه به دادگاه دادخواست مطالبه مهریه خود را تقدیم کند اما من بعد از این، از مراجعه ابتدایی به دادگاه برای دریافت مهریه منع شده اید.

مراحل دریافت مهریه در سال ۱۴۰۰

  • رفتن به دفتر ازدواجی که مهریه در آنجا ثبت شده است.
  • درخواست صدور اجراییه برای دریافت مهریه به دفتری که مهریه را ثبت کرده است
  • مراجعه به اداره ی ثبت اسناد و درخواست ممنوع الخروج کردن شوهر و توقیف کردن اموال او
  • اگر مالی از او پیدا شود؛ مال مورد نظر توقیف می شود و به مزایده گذاشته می شود تا به میزان مهریه به زن پرداخت شود.
  • اگر شوهر مالی نداشته باشد؛ ظرف دو ماه بعد، موضوع به دادگاه ارجاع داده می شود.

نوشتار و مقالات حقوقی