معافیت های مالیاتی

معافیت های مالیاتی در قانون مالیات های مستقیم پیش بینی شده است.که در این مقاله با استناد به مواد قانون مالیات های مستقیم، به بررسی مصادیق معافیت های مالیاتی پرداخته میشود.

معافیت مالیاتی ماده ۱۳۲ قانون مالیات های مستقیم

طبق ماده ۱۳۲ قانون مالیات های مستقیم:

درآمد ابرازی ناشی از فعالیت های تولیدی و معدنی اشخاص حقوقی غیر دولتی در واحدهای تولیدی یا معدنی که از تاریخ اجرای این ماده از طرف وزارتخانه های ذیربط برای آنها پروانه بهره برداری صادر یا قرارداد استخراج و فروش منعقد می شود.

درآمدهای خدماتی بیمارستان ها، هتل ها، و مراکز اقامتی گردشگری اشخاص یاد شده که از تاریخ مذکور از طرف مراجع قانونی ذیربط برای آنها پروانه بهره برداری یا مجوز صادر می شود.

از تاریخ شروع بهره برداری یا استخراج یا فعالیت به مدت ۵ سال و در مناطق کمتر توسعه یافته به مدت ده سال معاف از پرداخت مالیات می باشند.

مودیان مشمول ماده فوق مکلف به تسلیم اظهارنامه ،دفاتر قانونی ،اسناد و مدارک حسابداری حسب مورد ، برای درآمدهای خود به ترتیب مقرر در این و در مواعد مشخص شده به سازمان امور مالیاتی کشور می باشند.

سازمان مذکور نیز مکلف به بررسی اظهارنامه و تعیین درآمد مشمول مالیات مودیان براساس مستندات ،مدارک و اظهارنامه مذکور است.

پس از تعیین درآمد مشمول مالیات مودیان ، مالیات آنها با نرخ صفر محاسبه می شود.

لازم به ذکر است که واحدهای تولیدی خدماتی و سایر مراکز موضوع این ماده که دارای بیش از ۵۰ نفر نیروی کار شاغل باشند،چنانچه در دوره معافیت،هرسال نسبت به سال قبل نیروی کار مشاغل خود را حداقل ۵۰ درصد افزایش دهند، به ازای هرسال افزایش کارکنان یک سال اضافه می شود.

معافیت مالیاتی ماده ۱۳۲ قانون مذکور برای واحدهای اقتصادی مذکور موضوع این ماده واقع در شهرک های صنعتی یا مناطق ویژه اقتصادی به مدت ۲ سال و در صورت استقرار شهرک های صنعتی یا مناطق ویژه اقتصادی در مناطق کمتر توسعه یافته ،به مدت ۳ سال افزایش می یابد.

معافیت مالیاتی ماده ۱۳۴ قانون مالیات های مستقیم

براساس ماده ۱۳۴ قانون مالیات های مستقیم درآمد حاصل از فعالیت موسسات ذیل مشمول معافیت مالیاتی می باشند.

درآمد حاصل از تعلیم و تربیت:درآمد حاصل از تعلیم و تربیت مدارس غیرانتفاعی اعم از ابتدایی، راهنمایی ،متوسطه، فنی و حرفه ای ،آموزشگاه های فنی و حرفه ای آزاد دارای مجوز از سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور،دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی غیر انتفاعی و مهدهای کودک در مناطق کمتر توسعه یافته و روستاها.

درآمد موسسات نگهداری معلولین ذهنی و حرکتی: درآمد موسسات نگهداری معلولین ذهنی و حرکتی بابت نگهداری اشخاص معلول ذهنی و حرکتی که حسب مورد دارای پروانه فعالیت از مراجع ذی ربط هستند .

درآمد باشگاه ها و موسسات ورزشی: درآمد باشگاه ها و موسسات ورزشی دارای مجوز از سازمان تربیت بدنی حاصل از فعالیت های منحصرا ورزشی.

معافیت مالیاتی ماده ۱۳۶ قانون مالیات های مستقیم

طبق ماده ۱۳۶ قانون مالیات های مستقیم ،وجوه پرداختی بابت انواع بیمه عمر و زندگی از طرف موسسات بیمه که موجب قراردادهای منعقده بیمه عاید ذینفع می شود از پرداخت مالیات معاف است.

معافیت مالیاتی ماده ۱۳۷ قانون مالیات های مستقیم

به استناد ماده ۱۳۷ قانون مالیات های مستقیم درآمد حاصل از هزینه های درمانی پرداختی یا حق بیمه پرداختی از شمول مالیات معاف می باشند.

هزینه های درمانی پرداختی هر مودی: هزینه های درمانی پرداختی هر مودی بابت معالجه خود یا همسر و اولاد و پدر و مادر و برادر و خواهر تحت تکفل در یکسال مالیاتی به شرط این که اگر دریافت کننده موسسه درمانی یا پزشک مقیم ایران باشد دریافت وجه را گواهی نماید و چنانچه به تائید وزارت بهداشت،درمان و آموزش پزشکی به علت فقدان امکانات معالجه در خارج از ایران صورت گرفته است پرداخت هزینه مزبور به گواهی مقامات رسمی دولت جمهوری اسلامی ایران در کشور محل معالجه یا وزارت بهداشت درمان و آموزشی پزشکی رسیده باشد. هزینه های مزبور از درآمد مشمول مالیات مودی کسر می گردد.

حق بیمه پرداختی هرشخص حقیقی به موسسات بیمه ایرانی: حق بیمه پرداختی هرشخص حقیقی به موسسات بیمه ایرانی بابت انواع بیمه های عمر و زندگی و بیمه های درمانی از درآمد مشمول مالیات مودی کسر می گردد.

در معلولان و بیماران خاص و صعب العلاج علاوه بر هزینه های مذکور، هزینه مراقبت و توانبخشی آنان نیز قابل کسر از درآمد مشمول مالیات معلول یا بیمار یا شخصی که تکفل او را عهده دار است می باشد.

معافیت مالیاتی ماده ۱۳۸ مکرر قانون مالیات های مستقیم

طبق ماده ۱۳۸ مکرر قانون مالیات های مستقیم ،اشخاصی که آورده نقدی برای تامین مالی پروژه- طرح و سرمایه در گردش بنگاه های تولیدی را در قالب عقد مشارکتی فراهم نمایند، معادل حداقل سود مورد انتظار عقود مشارکتی مصوب شورای پول و اعتبار از پرداخت مالیات بردرآمد معاف می شوند. و برای پرداخت کننده سود، معادل سود پرداختی مذکور به عنوان هزینه قابل قبول مالیاتی تلقی می شود.

اشخاصی که از معافیت موضوع این ماده استفاده می نمایند حق ندارند تا دو سال آورده نقدی را از بنگاه های تولیدی خارج کنند.چنانچه آورده نقدی خود را کاهش دهند، به میزان ارزش روز معافیت استفاده شده ،مالیات سال خروج آورده نقدی اضافه می شود.

معافیت مالیاتی ماده ۱۳۹ قانون مالیات های مستقیم

طبق ماده ۱۳۹ موارد ذیل معاف از مالیات هستند:

• موقوفات،نذورات،پذیره ،کمک ها و هدایای دریافتی نقدی و غیر نقدی آستان قدس رضوی، آستان حضرت عبدالعظیم حسنی،آستانه حضرت معصومه ، آستان شاهچراغ، آستان مقدس امام خمینی ، مساجد، حسینیه ها، تکایا، و سایر متبرکه از پرداخت مالیات معاف است.
• کمک ها و هدایای دریافتی نقدی و غیر نقدی سازمان هلال احمر .
• کمک ها و هدایای دریافتی نقدی و غیر نقدی صندوق های پس انداز بازنشستگی و سازمان بیمه خدمات درمانی و سازمان تامین اجتماعی و صندوق بیمه تامین اجتماعی روستائیان و عشایر و حق بیمه و حق بازنشستگی سهم کارکنان و کارفرما و جریمه های دریافتی مربوط توسط آنها.
• کمک ها و هدایای دریافتی نقدی و غیر نقدی مدارس علوم اسلامی.
• کمک ها و هدایای دریافتی نقدی و غیر نقدی نهادهای انقاب اسلامی .
• قسمتی از درآمد صندوق عمران موقوفات کشور که به مصرف عمران موقوفات برسد.
• درآمد اشخاص از محل وجوه بریه ولی فقیه، خمس و زکات.
• قسمتی از درآمد موقوفات عام که طبق موازین شرعی به مصرف اموری از قبیل تبلیغات اسلامی ، تحقیقات فرهنگی ،علمی، دینی،فنی، اختراعات،اکتشافات ، تعلیم و تربیت،بهداشت و درمان،بنا و نگهداری و تعمیر مساجد و مصلاها و حوزه های علمیه و مدارس علوم اسلامی و مدارس و دانشگاه های دولتی ،مراسم تعزیه و اطعام،تعمیر آثار باستانی ،امور عمرانی و آبادانی، هزینه یا وام تحصیلی دانش آموزان و دانشجویان،کمک به مستضعفان و آسیب دیدگان حوادث ناشی از سیل، زلزله ، آتش سوزی ،جنگ و حوادث غیر مترقبه دیگر برسد، ساخت و تعمیر و نگهداری مراکز نگهداری کودکان و نوجوانان بی سرپرست و بد سرپرست در گروه های سنی و جنسی مختلف،مراکز نهگداری و مراقبت سالمندان ،کارگاه های حرفه آموزی، و اشتغال مصدومان ضایعه نخاعی ،معلولان جسمی و حرکتی ،زنان سرپرست خانوار و دختران خودسرپرست،مراکز آموزشی،توانبخشی و حرفه آموزی ، معلولان ذهنی و کودکان نابینا،کم بینا،کم شنوا و سایر مراکز و اماکنی که بتوانند در خدمت مددجویان سازمان های حمایتی بهزیستی کشور قرار گیرند.

معافیت مالیاتی ماده ۱۴۱ قانون مالیات های مستقیم

طبق ماده۱۴۱ قانون مالیات های مستقیم ،درآمد حاصل از صادرات موارد ذیل معاف از پرداخت مالیات می باشند.

۱۰۰درصد درآمد حاصل از صادرات خدمات و کالاهای غیر نفتی و محصولات بخش کشاورزی و بیست درصد درآمد حاصل از صادرات مواد خام معاف از مالیات هستند.

درآمد حاصل از صادرات کالاهای مختلف که به صورت ترانزیت به ایران وارد می شوند و بدون تغییر در ماهیت یا با انجام کاری بر روی آن صادر می شوند، نیز معاف از مالیات می باشند،

معافیت مالیاتی ماده ۱۴۲ قانون مالیاتهای مستقیم

طبق ماده فوق درآمد کارگاه های فرش دستباف و صنایع دستی و شرکت های تعاونی و اتحادیه های تولیدی مربوطه از پرداخت مالیات معاف است.

معافیت مالیاتی ماده ۱۴۳ قانون مالیاتهای مستقیم

ماده ۱۴۳قانون مالیات های مستقیم کالاهای زیر را معاف از مالیات دانسته است:

• ده درصد از مالیات بردرآمد حاصل از فروش کالاهایی که در بورس های کالایی پذیرفته شده و به فروش می رسد.
• ده درصد از مالیات بردرآمد شرکت هایی که سهام آنها برای معامله در بورس های داخلی یا خارجی پذیرفته می شود.
• پنج درصد از مالیات بردرآمد شرکت هایی که سهام آنها برای معامله در بازار خارج از بورس داخلی یا خارجی پذیرفته می شود.

طبق ماده مذکور شرکت هایی که سهام آنها برای معامله در بورس های داخلی یا خارجی یا بازارهای خارج از بورس داخلی یا خارجی پذیرفته می شود،درصورتی که در پایان دوره مالی به تائید سازمان حداقل ۲۰ درصد سهام شناور آزاد داشته باشند، معادل دو برابر معافیت های فوق از بخشودگی مالیاتی برخوردار می شوند.

درشرکت های سهامی پذیرفته شده در بورس،اندوخته صرف سهام مشمول مالیات مقطوع به نرخ نیم درصد خواهد بود.و به این درآمد مالیات دیگر تعلق نمی گیرد.

معافیت مالیاتی ماده ۱۴۳ مکرر قانون مالیات های مستقیم

طبق این ماده از هر نقل و انتقال سهام و حق تقدم سهام شرکت ها اعم از ایرانی و خارجی در بورس ها یا بازارهای خارج از بورس دارای مجوز ، مالیات مقطوعی به میزان نیم درصد ارزش فروش سهام و حق تقدم سهام وصول خواهد شد.و از این بابت وجه دیگری به عنوان مالیات بردرآمد نقل و انتقال سهام و حق تقدم سهام و مالیات برارزش افزوده خرید و فروش مطالبه نخواهد شد.

در این مواقع لازم است  کارگزاران بورس ها و بازارهای خارج از بورس، مالیات یاد شده را هنگام هر نقل و انتقال از انتقال دهنده وصول و به حساب تعیین شده از طرف سازمان امور مالیاتی کشور واریز نمایند.و ظرف ده روز از تاریخ انتقال، رسید آن را به همراه فهرستی حاوی تعداد و مبلغ فروش سهام و حق تقدم مورد انتقال به اداره امور مالیاتی محل ارسال کنند.

معافیت مالیاتی ماده ۱۴۴ قانون مالیات های مستقیم

طبق ماده ۱۴۴ قانون مزبور ،جهیزیه منقول و مهریه اعم از منقول و غیر منقول و جوایز علمی و بورس های تحصیلی و درآمدی که بابت حق اختراع یا حق اکتشاف عاید مخترعین و مکتشفین می گردد معاف از مالیات هستند.

همچنین درآمدهای ناشی از فعالیت های پژوهشی و تحقیقاتی مراکزی که دارای پروانه تحقیق از وزارتخانه های ذیصلاح می باشند به مدت ده سال از تاریخ اجرای این اصلاحیه معاف از پرداخت مالیات هستند.

معافیت مالیاتی ماده ۱۴۵ قانون مالیات های مستقیم

از دیگر موارد معافیت مالیاتی سود دریافتی به هرعنوان در موارد زیر از پرداخت مالیات معاف است:

• سود متعلق به سپرده های مربوط به کسور بازنشستگی و پس انداز کارمندان و کارگران نزد بانک های ایرانی در حدود مقررات استخدامی مربوطه.
• سود یا جوایز متعلق به حساب های پس انداز و سپرده های مختلف نزد بانک های ایرانی یا موسسات اعتباری
• جوایز متعلق به اوراق قرضه دولتی و اسناد خزانه.
• سود پرداختی بانک خهای ایرانی به بانک های خارج از ایران بابت اضافه برداشت و سپرده ثابت به شرط معامله متقابل
• سود و جوایز متعلق به اوراق مشارکت.

معافیت مالیاتی ماده ۱۴۶ قانون مالیات های مستقیم

طبق این ماده کلیه معافیت های مدت دار که به موجب قوانین مالیاتی و مقررات قبلی مقرر شده است با رعایت مقررات مربوط تا انقضاء مدت به قوت خود باقی است.

ضمنا با توجه به تبصره ماده۱۴۶ قانون مالیات های مستقیم: مالیات سود متعلق به قبوض اقساطی اصلاحات ارضی کماکان بخشوده خواهد بود.